11 میلیارد دلار پول بابت هواپیمایی که یک فرودگاه برای فرود آن داریم!

چینی ها به هواپیماهای پیشرفته احتیاج داشتند، اما از خرید خودداری کردند و وارد مذاکره با آمریکا و فرانسه برای انتقال تکنولوژی ساخت هواپیما به چین شدند. آمریکا و فرانسه در پاسخ به درخواست چین اعلام کردند باید 80 فروند هواپیما بخرید تا تکنولوژی آن را به چین انتقال بدهیم؛ اما چینی ها آنقدر مذاکره کردند تا آمریکا و فرانسه قبول کردند که تکنولوژی ساخت موتور هواپیما را در شانگهای دایر کنند و بعد چینی ها اقدام به خرید هواپیما کنند. در نهایت این تکنولوژی در شانگهای دایر شد و چینی ها حتی یک هواپیما هم از آمریکا و فرانسه نخریدند و با موتورهایی که تولید می کردند کار خود را راه انداختند.

گروه اقتصادی - رجانیوز: سفارش 12 فروند هواپیمای پهن پیکر A380 از سوی ایران به شرکت هواپیمایی ایرباس فرانسه در حالی صورت گرفت که این شرکت هواپیمایی بعلت گزارش هایی که از نقض فنی این هواپیما منتشر شده و مصرف بسیار زیاد سوخت آن با کمبود سفارش این مدل هواپیما مواجه شده بطوریکه تا نیمه سال 2015 هیچ سفارشی از این هواپیما نداشته است و در ماه‌های نیمه دوم سال تنها یک مدل از سه مدل آن فقط 3 فروند سفارش داشته است درصورتیکه در سال گذشته میلادی ایرباس 1036 سفارش جدید برای ساخت انواع مدل های هواپیما داشت و از سال 2008 تاکنون تنها 179 فروند هواپیمای پهن پیکر A380 تحویل گردیده است.

به گزارش رجانیوز؛ این سفارش خرید موجب تعجب کارشناسان صنعت هوایی دنیا شده بطوریکه بلومبرگ آن را سوپرایز ایران به فرانسه برای نجات این مدل هواپیمای ایرباس دانسته است که هزینه 5/2 میلیارد دلاری را برای ایران در شرایط سخت اقتصادی فعلی در بر خواهد داشت.

از سوی دیگر در سفارشات داده شده از سوی ایران هواپیمای پهن پیکر A350-1000 دیده می شود که ایران خواهان 16 فروند از آن است. این هواپیما برای رقابت با هواپیماهای بوئینگ 777 و بوئینگ 787 طراحی شده است که کاربرد اصلی این هواپیما همانند ایرباس A380 جابجایی تعداد زیادی مسافر در مسافت‌های طولانی است.

با این وصف ایران 28 هواپیما برای مسافت های طولانی سفارش داده است. البته آنچه به عنوان مسافت های طولانی از مقصد ایران برای این دو مدل هواپیما قابل تصور است قاره امریکا و استرالیا می باشد.

این خرید هواپیماهای پهن پیکر از چند منظر قابل نقد است.

اولین نقدی که می توان بر این قرارداد متصور بود این است که مبتنی بر کدام نیازسنجی این تعداد هواپیمای پهن پیکر که ماموریت قاره پیمایی دارند از سوی ایران سفارش داده شده است. سفارشی که این 28 فروند هواپیما 11 میلیارد دلار برای ما آب خورده است. تعداد واقعی مسافر فعلی به قاره های امریکای شمالی و جنوبی و استرالیا از مقصد ایران نشان از فاصله جدی بین نیاز موجود و سفارش اعلام شده دارد.

نقد دیگری که می توان بر این سفارش خرید داشت بر مقایسه قیمتی این دو مدل هواپیما با ماموریت مشابه است بطوریکه اگر ایران بجای سفارش 12فروند مدل هواپیمای A380، 28 فرورند A350-1000 سفارش داده می شد، صرفا بیش از 900 میلیون دلار صرفه جویی در هزینه خرید می شد و این هزینه جدا از آماده سازی فرودگاه های کشور برای میزبانی A380 است که آن خود هزینه بسیار سرسام آوری را بر ما تحمیل خواهد کرد چرا که تنها فرودگاه امام خمینی تهران است که قابلیت نشست و برخاست این هواپیما را دارد.

نقد سومی که می توان به این اقدام دولت داشت در استراتژی دولت برای خرج کردن پولی است که با مشقت بسیار بدست آمده و می تواند در زیر ساخت صنایع دانش بنیان ما تحول آفرین باشد، است. دکتر علی خرم استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل در این خصوص در مصاحبه ای اظهار داشت:

اکنون ایران در شرایطی است که می تواند برای اولین بار بعد از 37 سال به صورت آزادانه خرید کند و تکنولوژی موردنیاز خود را از کشورهای مختلف وارد نماید و قراردادهای صنعتی ببندد. اما به نظر می رسد در کشور خیلی متوجه این موضوع نیستند و فکر می کنند یک مدت پول های ایران بلوکه شده بود و اکنون باید تا می توانند خرید کنند. در حالی که همه مسئولین باید به دقت مواظب عبور از این نقطه عطف باشند زیرا هر گونه برنامه ریزی برای آینده از همین نقطه آغاز می گردد.

مردم هم مدعی خواهند بود و دوره های مختلف را مقایسه خواهند کرد و حدس می زنند این پول ها صرف خرید می شود و دوباره به شرایط قبلی باز می گردیم.

به نظر می رسد شرایط کنونی ایران شباهت بسیار زیادی با چین در 35 سال پیش دارد که چینی ها برای اولین بار وارد جامعه بین المللی می شدند و می توانستند آزادانه از غرب خرید کنند. در آن زمان چین نیز به فکر خرید هواپیماهای ایرباس و بویینگ بود. فرانسه و آمریکا نیز گمان می کردند بازار عظیم چین باز شده و می توانند محصولات خود را به چینی ها بفروشند.

با این حال و علی رغم اینکه چینی ها به هواپیماهای پیشرفته احتیاج داشتند، اما از خرید خودداری کردند و وارد مذاکره با آمریکا و فرانسه برای انتقال تکنولوژی ساخت هواپیما به چین شدند. آمریکا و فرانسه در پاسخ به درخواست چین اعلام کردند باید 80 فروند هواپیما بخرید تا تکنولوژی آن را به چین انتقال بدهیم؛ اما چینی ها آنقدر مذاکره کردند تا آمریکا و فرانسه قبول کردند که تکنولوژی ساخت موتور هواپیما را در شانگهای دایر کنند و بعد چینی ها اقدام به خرید هواپیما کنند. در نهایت این تکنولوژی در شانگهای دایر شد و چینی ها حتی یک هواپیما هم از آمریکا و فرانسه نخریدند و با موتورهایی که تولید می کردند کار خود را راه انداختند.

صرف خرید هواپیما بدون انتقال تکنولوژی، روش خرید عربی محسوب می شود و کشورهای عربی نفتی این کار را می کنند و ما که صاحب فن و تکنولوژی هستیم باید فناوری کشورهای پیشرفته را وارد کشور کنیم.

نقد آخری که در این گزارش به آن اشاره خواهد شد در خصوص وضعیت مالی ای خواهد بود که این قرارداد برای کشور ایجاد خواهد کرد. بر اساس 118 هواپیمایی که دولت برای خرید آن اعلام کرده است، کشور در بازه زمانی 4-5 ساله می بایست بیش از 25 میلیارد دلار هزینه کند که بخش عمده آن بنا به اعلام پرورش مدیرعامل شرکت هواپیمایی دولتی هما، از طریق فایناس خواهد بود. تحلیل محمدرضا بیگلری که 9 ریاست کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران و ایتالیا را عهده دار بود در گفتگو با نسیم در خصوص این خرید این است که دولت یازدهم کشور را با این وضع، بدهکار خارجی ها کرد. وی در این خصوص اظهار داشت:

آنچه در اروپا مشاهده شد صرفا نمایش بی‌هدفی بود که فقط دلارها را خرج کردیم و چیزی به دست نیاوردیم.

با قراردادهای مذکوری که در اروپا بسته شد باید به فکر بازپرداخت آن باشید و کشور را با این وضع، بدهکار خارجی ها کردید. کشور امروز در شرایط بد رکودی به سر می برد و پرداخت منابع دلاری و موج خریدهای غیرضروری با پولهای آزاد شده در این شرایط به سود اقتصاد ایران نبوده و نیست.

با این وصف با توجه به وضعیت رکود شدید حاکم بر وضعیت اقتصاد کشور و وضعیت اسفناک صنایع، بورس و بازار؛ دولت با چه استدلالی به ول خرجی در سفر اروپایی خود روی آورده است و بجای بهره گیری از ظرفیت های معطل مانده داخلی و انجام اقدامات اساسی برای بهبود شاخص فضای کسب و کار کشور و کاهش ریسک اقتصادی؛ به اقدامات تزئینی و سیاسی کاری در فضای اقتصاد کشور می پردازد. اقداماتی که نه تنها معضلات اقتصادی ما را حل نخواهد کرد بلکه به بیشتر شدن آن ها دامن خواهد زد تا دولت بتواند با خرج از کردن از جیب مردم به برتری سیاسی در انتخابات پیش رو دست یابد.

+ نوشته شـــده در یکشنبه 94/11/11ساعــت 8:24 صبح تــوسط عباس | نظر