رجانیوز - علی نادری: بحران سوریه پس از دو سال جنگ، خونریزی و ارسال سلاح و نیرو به سرزمین شامات، به مرحله مداخله نظامی امریکا در این عرصه نزدیک شده است. بازوی تبلیغاتی جبهه غربی – عربی از هفته گذشته و به بهانه آنچه حمله شیمیایی دولت سوریه به مخالفان میخوانند، طبل جنگ را کوک کردهاند و عبور از خط قرمزی که امریکا تعیین کرده بود، یعنی استفاده از سلاح شیمیایی را مهمترین بهانه برای ورود نظامی و مستقیم امریکا به این مناقشه میدانند.
مهم نیست که استفاده از سلاح شیمیایی توسط دولت سوریه نبوده باشد و یا اینکه شواهد غیرقابل انکار برای نقض این ادعا در جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه شده باشد، بلکه مهم آن است که در یک جنگ رسانهای و تبلیغاتی، دولت باراک اوباما به شیوه دولت جرج بوش، بهانهای را دست و پا کرده است تا مداخله نظامی خود در سوریه را توجیه رسانهای و تبیلغاتی کند.
اما این مداخله نظامی با چه هدفی صورت میگیرد، میزان و حجم آن چه مقدار است و اساسا امریکا تا کجا میتواند روی مداخله نظامی خود در سوریه حساب کند؟
شاید پاسخ به این سوالات تا حدود زیادی معادله حاکم بر مناقشه این روزهای سوریه را روشن کند. آنچه مشخص است آن است که پیروزی ارتش سوریه با همکاری حزب الله لبنان و نیروهایی داوطلب در جبهه «القصیر» معادلات جنگ در سوریه را تغییر داده است و پیروزیهایی که پس از فتح القصیر در مناطق تحت کنترل معارضین همچون منطقه حلب و ریف دمشق صورت گرفته است، عملا مجموعه معارض را به چند جبهه جدا از هم و غیر متصل و آسیب پذیر تبدیل کرده و آنها را در آستانه شکست قرار داده است، این در حالی است که اختلافات درونی ارتش آزاد به عنوان جریان سیاسی نظامی نزدیک به غرب با جبهه النصرة به عنوان شاخهای از القاعده و کردهای فعال در سوریه، عملا معارضه را از رسیدن به یک انسجام و اتحاد قابل قبول بازداشته است.
در این میان تنها گزینه برای برقراری توازن قوا در سوریه و اصطلاحا دوپینگ نیروهای معارض برای مقابله با ارتش سوریه، مداخله نظامی یک قدرت خارجی است. این وظیفه پس از نبرد القصیر بر عهده اسرائیل قرار گرفت و این رژیم با حمله ای ضربتی به پادگان یکی از خبرهترین لشکرهای ارتش سوری در اطراف دمشق تلاش کرد تا با ضربات ایذایی، حرکت ارتش را متوقف کند. اما به نظر میرسد روند نتیجهگیری ضعیف معارضان در میدان نبرد و پیروزیهای استراتژیک ارتش سوریه، مداخله نظامی امریکا را برای برهم زدن موازنه جدید در حال شکل گیری در سوریه لازم کرده است، برای این اساس، امریکا چارهای جز حضور نظامی در سوریه برای تعدیل موازنه قوا در این مناقشه نظامی نخواهد داشت.
اما این مداخله باید بهانهای مورد قبول افکار عمومی داشته باشد، بهانهای که در چند مرحله با کشتار مردم مظلوم سوریه پیگیری شد و گویا این بار جنایت شیمیایی علیه مردم سوریه، این بهانه را به دست امریکا داده است. بر این اساس، مداخله نظامی امریکا در سوریه نه با هدف «اسقاط نظام» و حکومت بشار اسد بلکه با تابلوی تبلیغاتی «تنبیه دولت سوریه» و هدف اصلی تغییر موازنه قوا در معرکه میدانی سوریه به نفع معارضه طراحی شده و اجرا خواهد شد.
بر این اساس، حمله احتمالی امریکا به سوریه نمیتواند به چیزی بیش از یک حمله موشکی یا هوایی به مناطقی حساس و تحت حاکمیت دولت بشار اسد تبدیل شود و اساسا امریکا نه میتواند و نه به دنبال آن است که این حمله اصطلاحا «تنبیهی» را به «فرآیندی برای اسقاط نظام سوریه» مبدل کند.
اساسا حرکت امریکا برای تبدیل «حمله محدود» و نقطهای به سمت تبدیل این حملات به «فرآیندی برای اسقاط نظام» طرف دیگر این مناقشه یعنی دولت بشار اسد را نیز به واکنشی متفاوت ترغیب خواهد کرد و تسلط سوریه بر مرزهای اسرائیل به عنوان پاشنه آشیل امریکا در منطقه را به عنوان یکی از متغییرهای تاثیرگذار بر این معادله وارد عرصه خواهد کرد.
به زبان دیگر وقتی نظام بشار اسد چیزی برای از دست دادن نداشته باشد، دلیلی برای مماشات نظامی با اسرائیل نیز نخواهد داشت و این همان ریسک بزرگی است که هرگز امریکا تن به آن نخواهد داد.
به این ترتیب باید گفت برخلاف امریکا که به دلیل ملاحظات مختلف منطقهای و بینالمللی، گزینههای محدودی را در قبال مناقشه سوریه روی میز دارد و ادامهدار شدن این بحران به بیش از دو سال نیز موید محدود بودن گزینههای امریکا در این باره است، برای بشار اسد به دلیل موقعیت ژئوپلتیک سوریه و همسایگی با اسرائیل، همه گزینهها روی میز است و این نقطه تفاوت سوریه با لیبی، عراق و نمونههای مشابهی است که امریکا با هدف اسقاط نظام در آنها مداخله نظامی کرده است.
این در حالی است که در مقابل حمله محدود و نقطهای امریکا به اسد نیز ناوهای امریکا در مدیترانه تا مناطق نزدیک به مرزهای جولان در سرزمینهای اشغالی و برخی نقاط دیگر، اهداف قابل دسترسی و راحتالوصولی برای اقدام متقابل هستند، اقدامی که وجود سلاحهای پیشرفته استراتژیک در اختیار ارتش سوریه، آن را راحت و کاملا عملی کرده است.
ب
|