الیاس نادران در نشست «ابعاد جدید قراردادهای پسابرجام و تحولات اقتصادی» که در خبرگزاری تسنیم برگزار شد با اشاره به اینکه روحانی برجام را مبدا تحولات تعریف کرده است گفت: روی کاغذ تمام تحریم‌ها رفع شده اما نه در عمل. باز شدن هزاران ال‌سی دروغی بود که به راحتی بیان کردند. دولت بیان می‌کند که در ارائه بودجه به مجلس تاخیر نداشته است اما مطابق آیین‌نامه داخلی مجلس 40 روز در ارائه بودجه تاخیر داشت ولی رئیس‌جمهور بیان کرد که یک روز هم تاخیر نداشتیم. دولت صداقت در کلام ندارد.
وی در ادامه با بیان اینکه هیچ سوئیفتی باز نشده است گفت: سقف معاملات کاهش یافته و گشایشی در مبادلات تجاری صورت نگرفته است. از 40 سند همکاری که در سفر ایتالیا و فرانسه بیان کردند فقط 2 سند، قرارداد بود که یکی از آنها مربوط به پژو بود که بیان کردند محرمانه است. اینها رکود را رفع نمی‌کند و مشکلات معیشت مردم را هم بهتر نمی‌کند.
به گزارش تسنیم نادران با تاکید بر 2 برابر شدن نقدینگی در دولت یازدهم گفت: نقدینگی دو برابری که سرسفره مردم نرفته پس به جیب چه کسی رفته است؟ این یکی از اصلی‌ترین سوالات ما است. در حال حاضر نرخ رشد اقتصادی منفی است اما دولت جرأت نمی‌کند نرخ رشد منفی اقتصاد را اعلام کند. سه دوره است که دولت از ارائه آمارها طفره می‌رود.
دولت منادی با شعار شفافیت قرارداد محرمانه می‌بندد
نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه دولت با شعار شفافیت روی کارآمد گفت: «این دولت همواره انتقاد به این موضوع داشت که مسئولان حکومتی دروغ می‌گویند و وعده داد که همه چیز را به صورت شفاف اعلام خواهد کرد. توقع وجود دارد که در حوزه‌های مختلف به ویژه حوزه اقتصادی و معیشتی که مسئله جدی و اساسی مردم است با مردم روراست باشد.
نماینده مردم تهران در مجلس افزود: دولت در 2 سال و نیم گذشته وعده‌های گشایش مشکلات اقتصادی را دادند که تحریم‌ها برداشته می‌شود. اولین یکشنبه بعد از برجام دو اتفاق در حوزه اقتصادی در کشور رخ داد. یکی اینکه اعلام کردند 1000 ال‌سی باز شده که در مدت کوتاهی مشخص شد این خبر از اساس اشتباه بوده است. با این اوصاف دولت راستگویان کجاست؟ شائبه ایجاد نمی‌شود که دولت به دنبال این است که آنچه را می‌خواهد از صندوق‌های رای بیرون بکشد؟ یعنی قصد دارد یک مجلس دولت ساخته بسازد. رفتار سیاسی دولت در اقتصاد نتیجه خوبی را نخواهد داشت.
دولت اخبار کذب می‌گوید
وی ادامه داد: دولت با رفتارهایش و با اخبار کذبی که بیان می‌کند ناظرهای بی‌طرف جامعه را نسبت به خود مشکوک می‌کند به طور مثال در حوزه ساخت هواپیما تفاهم‌نامه امضا شده اما دولت بیان می‌کند یک قرارداد است که این تفاهم‌نامه نه به دار است و نه به بار. یعنی هیچ اقدام مشخصی در زمان‌بندی وجود ندارد که مشخص شود در چه زمانی، چه هواپیمایی، با چه شرایطی و چه نرخ بازگشتی قرار است در سیستم هوایی ما وارد شود. آقایان اتفاقاتی که قرار است در 2025 اتفاق بیفتد را در زمان نزدیک به انتخابات مطرح می‌کنند. این رفتار سیاسی و غیرشفاف عمل کردن در بحث اقتصادی نتیجه خوبی ندارد.
وی در مورد قرارداد پژو گفت: آیا افراد غیردولتی این قرارداد را دیده‌اند همان‌طور که آنها اعلام می‌کنند 20 درصد این قرارداد محرمانه است آیا همان بخشی که محرمانه نیست تاکنون روی سایت قرار گرفته است.
پژو باید تنبیه می‌شد
نادران با اشاره به اینکه مجموعه مدیریت حوزه اقتصادی دولت کمابیش همان‌هایی هستند که ابتدای مجلس هفتم با آنها درگیر مسائل اقتصادی بودیم، گفت: در همان زمان 3 قرارداد مهم ملغی شد (قرارداد تاو؛ ساخت فرودگاه امام، ترکسل و ال 90) این 3 قرارداد خلاف منافع ملی بود و به همین دلیل تاکید داریم که نمایندگان از متن قراردادها به خصوص قراردادهایی که با خارجی‌ها بسته می‌شود مطلع شوند تا جلوی زیاده‌خواهی‌های آنها گرفته شود.
وی با اظهار اینکه پژو شرکتی بدعهد است که بیشترین صدمه را به صنعت خودروسازی کشور زده است، گفت: ما نباید به این شرکت جایزه بدهیم بلکه باید آن را تنبیه کنیم تا برای دیگران درس شود.
نادران ادامه داد: نمایندگان به دنبال اطلاعات هستند تا به دولت کمک کنند در حالی که برخی از نمایندگان به دنبال این هستند که در زمان نزدیک به انتخابات کارهای انتخاباتی خود را اصلاح کنند، ما نشسته‌ایم تا بودجه سال 95 را اصلاح کنیم چرا که این بودجه بسیار بد تنظیم شده است و مغایرت‌هایی نیز دارد البته این موضوع وظیفه ما است اگر قرارداد پژو را به نمایندگان مردم می‌دادند می‌توانستیم بعد از مطالعه آن متن قرارداد را در صورت لزوم اصلاح کنیم.
وی با اشاره به اینکه هیچ اتفاق مثبتی در اقتصاد کشور بعد از برجام ایجاد نشده است، افزود: تغییر سیاست‌ها و تمایل بیش از حد دولت به تعاملات بین‌المللی برای رفع مشکلات داخلی کشور باعث شد تا شاخص بورس با نوسانات زیادی روبرو شود حتی در این مسیر نرخ‌های اقتصادی از جمله اشتغال نیز سقوط و رکود در جامعه افزایش پیدا کرد.
اظهارات احمد توکلی
احمد توکلی نماینده تهران در مجلس هم در نشست خبری فوق اظهار داشت: در سفری که رئیس‌جمهور به فرانسه و ایتالیا داشت 40 سرفصل قراردادی استخراج شد که بر اساس بررسی‌های صورت گرفته تنها دو مورد از آن قرارداد بود و باقی آنها تفاهمنامه و سند همکاری است. اگرچه تفاهمنامه و سند همکاری مقدمه قرارداد است اما این موضوع را دولت به صراحت باید به مردم اعلام کند، نباید فاصله بین امکانات و انتظارات زیاد شود چرا که اعتماد مردم از دست می‌رود، وقتی مردم ببینند علی‌رغم اعلام شدن اینکه 40 قرارداد اقتصادی بسته شده است اما وضعیت همچنان مانند گذشته است، نسبت به دولت بدگمان می‌شوند، این شرایط مطلوبی برای دولت نیست.
توکلی یکی دیگر از ایرادات وارده به قراردادهای بسته شده پس از برجام از مبهم دانستن نوع قرارداد دانست و توضیح داد، به طور مثال قراردادی بین ایدرو و فرانسه بسته شده است اما مشخص نیست این قرارداد با چه کسی بسته شده است با دولت فرانسه یا یک شرکت فرانسوی، البته برخی موضوعات عجیب هم در برخی از این قراردادها دیده می‌شود، مثلا ساخت هتل یا گلخانه؛ آیا قرار است خارجی‌ها برای ما ساختمان‌سازی کنند در حالی که سال‌هاست کشور در این زمینه پیشرفت‌های خوبی داشته است.
وی با تاکید بر اینکه بخل در دادن اطلاعات به مردم به نفع دولت نیست، گفت: هرچه بازار رقابتی‌تر باشد بهتر است. دولت باید سعی کند در اقتصاد مانند اتاق شیشه‌ای عمل کند تا رانتی وجود نداشته باشد. اینکه رئیس‌جمهور در پاسخ به خبرنگاری که در مورد مقدار ارز وارد شده به کشور می‌پرسد می‌گوید به این موضوع کاری نداشته باشید، همه را آورده‌ایم درست نیست. مقدار ارز وارد شده به کشور باید اعلام شود تا بتوان در مورد مسائل مهم اقتصادی درست تصمیم‌گیری کرد.
توکلی همچنین گفت: دولت اکنون نرخ رشد اقتصادی را اعلام نمی‌کند چون نمی‌خواهد پیش مردم شرمنده شود.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در ادامه بیان کرد: دولت فعلی در مورد فساد منصفانه و واقعی عمل نکرده است بلکه باید مبارزه با فساد را از خودشان آغاز و با مدیریت آن را برطرف کنند. به اعتقاد من وزیری که خودش در 18 شرکت و خانواده‌اش در 14 شرکت عضو هیئت مدیره‌اند و دنبال خروج محصولات پتروشیمی از بورس است و منتقدان خود را سوسیالیست می‌خواند صلاحیت وزارت ندارد.

1- می‌گویند ناصرالدین‌شاه در یکی از روزها که به قصد شکار از شهر بیرون رفته بود با مشاهده گله آهوان درپی آنها اسب تاخته و از همراهان و ملازمان رکاب دور افتاده بود. شامگاهان خسته و کوفته به کاروانسرایی رسید و مصلحت آن دید که شب را به استراحت بگذراند تا ملازمان رکاب او را یافته و همراه آنان به پایتخت بازگردد. دروازه کاروانسرا بسته بود. ناصرالدین شاه دق‌الباب کرد و کاروانسرادار از پشت در پرسید کیست؟ ناصرالدین شاه به روال شاهان در پاسخ گفت؛ ما، سلطان‌بن‌سلطان، خاقان بن خاقان، شاه‌شاهان، سایه خدا بر سر ایران، قبله عالم، سلطان صاحبقران، اعلیحضرت شاهنشاه ایران هستیم! کاروانسرادار که حسابی گیج شده بود از پشت در به فریاد گفت؛ ان‌شاءالله خدای سبب‌ساز و بنده‌نواز در این شب سرد برایتان سرپناهی فراهم آورد، اینجا یک کاروانسرای کوچک است و برای اینهمه آدم جا نداریم!
2- بزرگنمایی فراتر از «گزافه» و «اغراق» درباره برجام که این روزها فضای تمامی نشست و برخاست‌ها و مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های رئیس‌جمهور محترم و برخی دیگر از دولتمردان را به خود اختصاص داده است، در حالی است که دولت محترم هنوز به این سؤال ساده و دم‌دستی - و البته بسیار ضروری - نه فقط پاسخ روشنی نداده، بلکه اساسا هیچ پاسخی نداده است که در مقابل امتیازات نقد فراوانی که به حریف تقدیم کرده‌ایم، غیر از چند «وعده نسیه» که آنهم یکی پس از دیگری نقض شده و پوچ از کار درمی‌آید، چه دستاورد دیگری داشته‌ایم؟! تا آنجا که وقتی گفته می‌شود «به افتخار برجام دست بزنید»!  دقیقا نمی‌دانیم باید به کجای آن دست بزنیم؟ و برای کدام دستاورد، هورا بکشیم؟!
می‌گویند و اصرار دارند همه بپذیرند که «برجام فتح‌الفتوح بوده است»! «برجام بزرگترین دستاورد تاریخی ملت ایران است»، «برجام به معجزه شبیه است»! «برجام یعنی تسلیم قدرتهای بزرگ جهان در مقابل ایران»! «اهمیت برجام از فتح خرمشهر هم بیشتر است»، «برجام سایه شوم جنگ را از سر مردم ایران برداشته است»! «برجام نه فقط بزرگترین پیروزی در تاریخ انقلاب بلکه بزرگترین پیروزی در تاریخ ایران است»!  «برجام نقطه آغاز شکوفایی اقتصادی است»!  برجام اشتغال‌زا، رونق‌دهنده تولید، جذب‌کننده سرمایه‌های خارجی، کارآفرین و... 
کاش دولت محترم به جای اینهمه تعریف و تمجید از برجام و آنهمه بزرگنمایی درباره دستاوردهای آن فقط در چند جمله - تاکید می‌شود فقط در چند جمله - برای مردم توضیح می‌داد که زیر این تابلوهای رنگارنگ و چشمک‌زن کدام دستاورد قابل اشاره‌ای برای معیشت مردم، اقتصاد کشور و عزت و اقتدار ایران اسلامی جای دارد؟ آیا این، انتظار بی‌جایی است و یا توقع زیادی است؟!...
اما سخن در این نوشته، فراتر از برجام است، بخوانید!
3- دولت محترم هوشمندتر از آن است که نداند بسیاری از قوطی‌های پُر رنگ و لعاب ارائه شده درباره برجام، «پُر از خالی» است و اگرچه برجام به طور کامل بی‌دستاورد نیست ولی تقریبا  هیچیک از وعده‌های نسیه حریف تاکنون تحقق نیافته و در چشم‌انداز پیش روی نیز نه فقط نشانه‌ای از تحقق آن دیده نمی‌شود بلکه هر از چند گاه به جای تحقق دستاوردهایی که وعده داده شده است، بر فهرست «از دست‌‌داده‌ها» افزوده می‌شود!  که به عنوان مثال - و فقط به عنوان مثال - برخلاف آنچه در برجام وعده داده بودند، «سوئیفت» هنوز برقرار نشده و هیچ تبادل‌ تجاری قابل انجام نیست. در اولین روز اجرای برجام با افتخار اعلام شد که بیش از 1000 «ال‌سی» گشایش یافته است ولی آن روز «یکشنبه» بود و تمامی بانک‌های اروپایی در تعطیلات آخر هفته بودند و معلوم شد که ادعای یاد شده فقط یک «بلوف» بوده است و دولت محترم بعدها اعلام کرد که قرار بود 1000 ال‌سی‌گشایش یابد!
اعلام شده بود قرارداد خرید 118 فروند هواپیمای «ایرباس» با فرانسه منعقد شده است - که صرفنظر از  پرسش‌های فراوان درباره آن - چند روز بعد شرکت ایرباس رسما اعلام کرد، بدون اجازه آمریکا حاضر به فروش این هواپیماها نیست! آقای رئیس‌جمهور قول داده بود که با اجرای برجام بخش قابل توجهی از مشکل اشتغال حل می‌شود و جوانان ایران صاحب شغل خواهند شد ولی به جای آن در سفر فرانسه با شرکت در حال ورشکستگی پژو سیتروئن قرارداد بسته شد تا اقتصاد فرانسه با آنهمه جنایت و کینه‌توزی که علیه ایران اسلامی و مردم کشورمان مرتکب شده بود، از مرگ نجات یابد و برای جوانان فرانسوی شغل ایجاد شود و هنگامی که صدای اعتراض مجلس بلند شده و خواستار توضیح دولت درباره مفاد این قرارداد و چرایی آن شدند، آقایان اعلام کردند که این قرارداد «محرمانه» است! - دقیقا برخلاف نص صریح اصول 77 و 125 قانون اساسی - همین قید محرمانه بودن و مغایرت آن با اصول یاد شده قانون اساسی درباره قراردادهای نفتی نیز اعلام شده و...
اکنون جای این سوال است که دولت محترم از کدام «فتح‌الفتوح»! و یا «بزرگترین دستاورد تاریخ ایران»! و معجزه قرن! و... سخن می‌گوید و اگر آنچه در برجام از دست داده‌ایم و یا در حال از دست دادن آن هستیم، با اندک دستاورد حاصل از آن قابل مقایسه است و خود دولت نیز به فتح‌الفتوح بودن برجام اعتقاد دارد- که بعید است! - چرا دستکم به چند نمونه از دستاوردهای ملموس و عینی مورد ادعا اشاره نمی‌کند؟!
4- حالا به موضوع اصل یادداشت پیش روی بازمی‌گردیم و آن، این که دولت محترم از بزرگنمایی‌های اغراق‌آمیز درباره برجام و دستاوردهای نداشته - و یا اندک داشته- آن چه منظوری دارد؟ و کدام نقطه را نشانه رفته است؟ در این باره گفتنی است که؛
الف: بی‌تردید «نقطه مطلوب» این ماجرا در آینده‌ای بسیار نزدیک تعریف شده است. چرا که می‌دانند اغراق‌گویی درباره برجام نمی‌تواند دوام چندانی داشته باشد و افکار عمومی در فاصله‌ای نه چندان دور متوجه توخالی بودن تعریف و تمجیدهای گزاف خواهند شد.
ب: این نقطه مطلوب در کدام آینده نزدیک تعریف شده و در آینده نزدیک چه اتفاق و رخداد مهمی در پیش است؟ این سؤال، پاسخ روشن و خالی از ابهامی دارد؛ «انتخابات»
5- رئیس جمهور محترم پنهان نمی‌کند که خواستار مجلسی با حضور نمایندگان همسو با دولت است و به عنوان نمونه، ایشان در همایش استانداران به صراحت گفته بود «خواهان مجلس اعتدالی» است و البته هنوز تعریف مشخصی از اعتدال ارائه نداده‌اند و این واژه‌ را به معنای همراهی با دولت به کار برده و می‌برند! و موارد دیگری از همین دست که فهرست آن طولانی است.
اکنون می‌توان به وضوح نتیجه گرفت که تعریف و تمجیدهای غیرواقعی درباره برجام، کاربرد انتخاباتی دارد و مجموعه دولت اعتدال و مدعیان اصلاحات که متاسفانه و با عرض پوزش طی 3 سال گذشته دستاورد قابل ارائه چندانی نداشته‌اند و انبوهی از وعده‌های داده شده و تحقق نیافته در کارنامه خود دارند با بزرگنمایی درباره برجام؛
 الف: انتظار دارند بر ناکامی‌های خود در تحقق وعده‌ها سرپوش گذاشته و افکار عمومی را از مطالبه این وعده‌ها بازدارند!
ب: بر این تصورند که با معرفی برجام به عنوان «فتح‌الفتوح»! و معجزه قرن! و... چنته خالی از دستاورد خود را نه فقط «پُر»  بلکه حاوی «بزرگترین دستاورد تاریخ ایران»!  جلوه دهند و شاید بر این باورند که ارائه «این دستاورد بادکنکی»! می‌تواند آراء مردم را به حساب نامزدهای هوادار دولت فاکتور کند!
ج: ادعای «الگو بودن برجام»! و آمادگی برای «برجام 2»! در همین بستر قابل ارزیابی است و آقایان به یقین می‌دانند که اینگونه ادعاها، فقط می‌تواند کاربرد انتخاباتی داشته باشد و مردم، با بصیرت‌تر از آنند که یک معاهده با هزینه‌های سنگین را به عنوان «الگو» برای حل و فصل سایر مشکلات برگزینند! و این پرسش را نادیده بگیرند که مگر «برجام یک» چه دستاورد قابل ارائه‌ای داشته است که سخن از «برجام 2» نیز در میان باشد؟!
6- و اکنون سخنی با دولت محترم در میان است و آن، این که؛  چرا از بیان «واقعیت برجام» و توضیح درباره دستاوردهای ادعایی آن خودداری می‌کنید؟ به یقین گرد و غبار ناشی از بزرگنمایی‌های اغراق‌آمیز خیلی زود فرو می‌نشیند و واقعیت‌ها آنگونه که هست، در میدان دید همگان قرار می‌گیرد، کما این که مردم علی‌رغم آنهمه بزرگنمایی دولت محترم درباره برجام، واکنش مثبتی نشان ندادند و آن تعریف و تمجیدها را با واقعیات محسوس و ملموس از جمله چرخ معیشت خود همخوان ندیدند. از این روی به آسانی می‌توان نتیجه گرفت اینگونه اغراق‌ها نه فقط اغراق‌کنندگان را به مقصود نمی‌رساند بلکه می‌تواند به جایگاه دولت در نگاه مردم، آسیب‌های جدی نیز برساند و به قول یکی از شعرای کشورمان در اقتباس از شعر معروف «اریش فرید»  شاعر اتریشی؛ «بچه‌ها شوخی‌ شوخی به گنجشک‌ها سنگ می‌زنند و گنجشک‌ها جدی جدی می‌میرند»!
حسین شریعتمداری

یامین پور: من بیش از 15 سال است که مباحث شما را دنبال می کنم و خیلی هم استفاده برده ام؛ یکی از ویژگی های بارز مباحث حضرتعالی انسجام و ارتباط ارگانیک اجزای مباحث به هم است؛ یعنی کسی که مدتی با شما آشنا باشد به این قدرت دست پیدا می کند که در حوزه های دیگر ورود کند و از همان چارچوب نظری، تولیدات فکری داشته باشد. ادامه مطلب...